Ahmet Ziyai (1913-1989)

Ahmet Ziyai, 1913'te Yengi şehir nahiyesinin Hanerik ilçesinde doğdu. Babası Mollahun Hacı, Mekke ve Medine'de on iki sene tahsil görmüş, zamanın büyük alimlerinden biridir. Çocukluğundan itibaren babasının yanında okuyan Ahmet Ziyai, Türk lehçelerini ve diğer dilleri iyi bir şekilde öğrendi. 

1915' in Kasım ayında Yeni Hayat Gazetesinde çalışmaya başladı. Ahmet Ziyai'nin bundan sonraki yirmi yılı zorluklar içerisinde geçti. 1980 yılı Nisan ayında, Şın Jiang  (Doğu Türkistan) Sosyal Bilimler Akademisinde çalışmaya başladı. 

Daha on yaşındayken şiirle tanışan şair Ahmet Ziyai, Gül ve Bülbül adlı destanı Farsça olarak yazdı. Şair, 1939 yılında Rabiye ile Seyidin destanını yazmaya başladığında tutuklandı ve hapse atıldı. 

1947' de Kaşgar Gazetesi yayımevinde Tozimas Çiçekler (Dağılmaz Çiçekler), Ladah Yolida Karvan (Ladah Yolunda Kervan), Vicdan ve Muhakime isimli kitaplarının art arda yayımlanması Uygur Edebiyatı'nda çok mühim bir olay olmuştur.

Çin hükümeti tarafından uzun seneler boyunca eser yazması yasaklanan şair, 1980' den sonra tekrar yazmaya başladı. 1984' te Ekim ayında Rabiye ile Seyidin'in mezarını ziyaret etti. Köylerdeki yaşlı insanlardan derlemeler yapıp Rabiye ile Seyidin isimli şiirsel romanını yazdı. Romanda 19.  yüzyılın 30'lu yıllarında Kaşgar Yanişehir'e bağlı Kökçi ilçesi Subhanallah köyünde iki gencin yaşadığı trajik aşk hikayesini anlatmıştır. 

Şairin eserleri Yeni Uygur Edebiyatı'nda önemli bir yere sahiptir.