BİLAL AZİZİ (1921-1945)

    1921 yılında, Hotan'in İlci Nahiyesi'nde doğan Bilal Azizi, kısa yaşamına çok fazla eser sığdırmış bir şairdir. 

    Okuma çağına gelince dini okula kaydolup orda eğitim gördü. Burda küçük yaşta Nevai, Lütfi, Nobiti'nin eserleriyle tanıştı. Klasik eserlerin çoğunu okudu ve bu eserlerden etkilendi. 

    1936'dan itibaren Hotan Gazetesi'nde yazmaya başladı. Şair, gazetede çalıştığı süre içinde çok sayıda ve güzel şiirler yazdı. O yıllarda yazdığı şiirlerde birlik ve beraberlik, eğitim, işgalcilere karşı mücadele etme konularını işlemiştir.

    Şairin BİRLİK (BİRLİK), MEKTEP (Mektep), MAARİP BİLEN (Eğitimle), ANA BİLEN KİZ (Ana ile Kız), URUS BİLEN (Savaşla), GUZEL SİN JİANG (Güzel Doğu Türkistan), DUSMAN NEME kılmak için (Düşman ne yapmak istiyor)... adli siirleri en güzel şiirleridir. 

     Bilal Azizi, 1942'de Urumci'ye gelir ve ünlü şair Mutellip ile tanışır. Birlikte mücadeleye devam ederler. Halkı Çin işgalcilerine karşı mücadeleye davet eden şiirler yazar. 

     1943'te Urumci'de Çinli terörü başlar. Çok sayıda Uygur Türkü, aydın ve yazarı hapse atilir ya da öldürülür. 1943'un  sonunda Bilal Azizi de Aksu Vilayeti'ne sürgün edilir. Aksu'ya gittikten sonra mücadelesini yine sürdürür. 

      Burada insanları uyandıran Kongul (Gönül), Mart Samiliga Hitap (Mart Rüzgarına Hitap) gibi güzel şiirler yazıp yayımlar. 1945 yılının mayıs ayında hapse atılır ve aynı yılin eylülünde milliyetçi Çin hükümeti tarafından öldürülür.

     Vatansever şairimiz Bilal Azizi' nin şiirleri ve adı tarih sayfalarınızda hiç silinmeyecektir.