Nim Şehit (1906-1972)

Asıl adı Armiya İli Sayrami olan Nim Şehit, 1906'da Aksu vilayetinin fakir bir köyünde doğdu. Fakir bir çiftçi ailesinin çocuğuydu. 1920-30 arasında Bay ve Kuça şehirlerindeki medreselerde tahsil gördü. Nevai, Sekkaki, Lütfi, Zelili, Abdurrehim Nizari gibi klasik şairlerin eserlerini okudu. Medreseyi bitirdi. Sonrasında 1931 yılında tahsil için Kaşgar'a gitti. Şair Nim Şehit'in Kaşgar'da bulunduğu bu dönem, İngiltere, İsveç ve Rusya'dan gelen misyonerlerin Brahmanizm propagandası yaptıkları dönemdir. Bu propagandaları etkisiz hale getirmek için şair, Madar Ezem (Büyük Barıştırma) adlı şiir kitabını ve Enver Rul Huda (Doğru Yol Nurları) adlı destanını yayımladı. 

1933'te Kaşgar kentinde patlak veren Çiftçiler İsyanı'na katılan ve bu isyanda yaralanan şaire söylenen Nim Şehit (Yarı Şehit) sözü, şairin edebi mahlası olarak kaldı. Merkezi Kaşgar'da bulunan ve halkı aydınlatıcı faaliyetler içerisinde olan Akartış Uyuşması adlı derneğin çıkardığı Aksu Uçıra gazetesinde, başyazarlık vazifesi yürüttü.  Bu dönemde Ming Öy, Ferhat ile Şirin gibi halk hikayelerini derleyip bu gazetede yayımladı. Daha sonra ise Armiya vilayetindeki destan ve rivayetleri topladı. Leyla ile Mecnun operasını sahneye koydu. Şair Nim Şehit, bu dönemde akciğer kanserine ve bir zihin hastalığına yakalandı. 

1944'te çıkan Üç Vilayet İnkılabı esnasında Milli Ordu'ya katıldı. Burada propaganda ve kültür faaliyetlerini yürüttü. Ayrıca Milli Ordu içerisindeki Tarih Araştırmaları Bölümü'nde çalıştı. Yaşayan halk kahramanları ve olayların görgü tanıklarıyla röportajlar yaptı ve bölgedeki mücadeleler hakkında pekçok malzeme topladı. Bütün bunları yaparken de devamlı olarak şiirler yazdı; vatanseverlik ruhunu canlı tutmaya çalıştı. Yusuf ile Züleyha 1500 dörtlükten meydana gelen Gör Agzidin Yanganda (Mezar Başında Dönüldüğünde) adlı şiir tarzındaki romanını yazan Nim Şehit, son zamanlarında 300 kadar rubai de yazdı. Bazı şiirleri şunlardır: Esarette Turup Kalganlarga Hitap (Esaret Altındakilere Hitap), Aldida (Önünde), Veten Muhebbiti (Vatan Sevgisi), Oygan (Uyan) ve Kabridin Avaz (Mezardan Gelen Ses).

Şair Nim Şehit, 1972'de vefat etti.  Vatan haini ilan edilmiş olan şairin itibarı, o öldükten sonra 1979'da iade edildi.